Μεθοδολογία

Πώς ορίζεται το διοικητικό βάρος;

Έμμεσο κόστος για τους πολίτες ή τις επιχειρήσεις που προκαλείται από διοικητικές διαδικασίες και πράξεις εν γένει όπως η έκδοση αδειών, συμπλήρωση εντύπων, υποχρέωση αναφοράς ή πληροφόρησης προς δημόσιες υπηρεσίες ή τρίτους, που επιβαρύνουν τον πολίτη ή την επιχείρηση.
Το διοικητικό βάρος αποτελεί τμήμα του συνολικού «κόστους συμμόρφωσης», ήτοι το επιπλέον κόστος που βαρύνει τα υποκείμενα μιας ρύθμισης και αφορά στις ενέργειες που πρέπει να προβούν για να συμμορφωθούν με απαιτήσεις που προκύπτουν από το νομοθετικό/κανονιστικό πλαίσιο.

Τυποποιημένο Μοντέλο Κόστους

Για την εκτίμηση του Διοικητικού Βάρους έχει αναπτυχθεί η μεθοδολογία του Τυποποιημένου Μοντέλου Κόστους (Standard Cost Model), η οποία βασίζεται :

1. στην αναγνώριση των Πληροφοριακών Υποχρέωσεων που προκύπτουν από το ρυθμιστικό πλαίσιο, (δηλ. υποχρεώσεις ανάκτησης και προετοιμασίας ή αποθήκευσης πληροφοριών, προκειμένου εν συνεχεία αυτές να τεθούν στη διάθεση μιας δημόσιας αρχής ή σε τρίτους)
2. στην ανάλυσή τους στις αντίστοιχες Απαιτήσεις Δεδομένων, δηλαδή τα στοιχεία που απαιτούνται για τη συμμόρφωση με μια Υποχρέωση Πληροφόρησης
3. στην περαιτέρω ανάλυση τους στις απαιτούμενες τυποποιημένες ενέργειες της επιχείρησης ή του πολίτη αναφορικά με την τήρηση των υποχρεώσεων πληροφόρησης ( Διοικητικές Δραστηριότητες)
4. στη μέτρηση του κόστους κάθε μίας από αυτές, σύμφωνα με την ακόλουθη εξίσωση:

Κόστος Διοικητικής Δραστηρότητας = Τιμή (P) x Ποσότητα (Q)

Όπου:

Τιμή (P) = Κόστος εργατοώρας x Χρόνος διεκπεραίωσης της διοικητικής δραστηριότητας αθροιζομένων των άμεσων δαπανών (π.χ. αναγκαία παράβολα ή τέλη κ.λπ.)

Ποσότητα (Q)= Πλήθος υποκείμενων σε υποχρέωση πληροφόρησης επιχειρήσεων ή πολιτών ή δημόσιων λειτουργών x Συχνότητα εκπλήρωσης της υποχρέωσης πληροφόρησης εντός της χρονικής περιόδου που γίνεται η μέτρηση.

Το Διοικητικό Βάρος μιας διοικητικής διαδικασίας ή ενός κανονοστικού κειμένου, προκύπτει από το άθροισμα κόστους των επιμέρους Υποχρεώσεων Πληροφόρησης, που με τη σειρά του συντίθεται από το κόστος των αντίστοιχων Διοικητικών Δραστηριοτήτων.

Εφαρμογή του ΤΜΚ

Οι Μετρήσεις του διοικητικού βάρους με το ΤΜΚ διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

Η εκ των υστέρων μέτρηση (ex post evaluation) ή Μέτρηση Γραμμής Βάσης (Baseline Measurement) αφορά στις πραγματικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις ή τους πολίτες, μετά από την έναρξη εφαρμογής μιας ρύθμισης και αποτελεί εκτίμηση του διοικητικού βάρους για τους υπόχρεους σε δεδομένη χρονική περίοδο.

Η εκ των προτέρων μέτρηση (ex ante assessment) αποτελεί εκτίμηση της επίπτωσης στο διοικητικό βάρος πριν από την υιοθέτηση μιας ρύθμισης

Βήματα εφαρμογής μεθοδολογίας Τυποποιημένου Μοντέλου Κόστους

Προπαρασκευαστική Φάση

Αναγνώριση και οριοθέτηση των σχετικών κανονιστικών κειμένων-ρυθμίσεων.
Αναγνώριση των Πληροφοριακών Υποχρεώσεων, Απαιτήσεων Δεδομένων και Διοικητικών Δραστηριοτήτων και κατηγοριοποίηση τους βάσει προέλευσης.Αναγνώριση του πληθυσμού-στόχου και κατηγοριοποίηση των επιχειρήσεων σύμφωνα με τις ανάγκες της μέτρησης.
Αναγνώριση των παραμέτρων της μέτρησης (πληθυσμού, αναλογίας και συχνότητας).
Κριτήρια για επιλογή μεθόδου (συνέντευξη ή εμπειρογνωμοσύνη).
Αναγνώριση των παραμέτρων κόστους.
Προετοιμασία Οδηγού Συνεντεύξεων, πηγών δεδομένων και εργαλείων κταγραφής δεδομένων.

Συλλογή και Τυποποίηση Δεδομένων Χρόνου και Κόστους
Επιλογή τυπικών επιχειρήσεων για συνέντευξη.

Διεξαγωγή των συνεντεύξεων.
Ολοκλήρωση και τυποποίηση των εκτιμήσεων χρόνου και πόρων για κάθε επιχειρηματικό τομέα ανά δραστηριότητα.

Εξαγωγή Αποτελεσμάτων και Υποβολή Εκθέσεων

Εξαγωγή έγκυρων δεδομένων σε εθνικό επίπεδο.
Έκθεση για την εφαρμογή του ΤΜΚ και μεταφορά των αποτελεσμάτων της μέτρησης σε βάση δεδομένων.

Μεθοδολογία υπολογισμού του μέσου κόστους (P)

Για να υπολογίσουμε το μέσο κόστος που επιβαρύνει έναν πολίτη (ή μια επιχείρηση) για μια δεδομένη διαδικασία, πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε και να μετρήσουμε μια σειρά από συγκεκριμένες περιπτώσεις, που να θεωρούνται επαρκώς αντιπροσωπευτικές, ώστε οι μετρήσεις να είναι κατά μέσο όρο και να επεκταθούν σε όλη την Ελλάδα. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας διασφαλίζει τη σκοπιμότητα και διασφαλίζει την κατανομή πολύτιμων πόρων. Στην πράξη, ο υπολογισμός του κόστους περιλαμβάνει τον προσδιορισμό ενός ορίου για τον ελάχιστο έγκυρο αριθμό συγκεκριμένων περιπτώσεων με βάση την αξιολόγηση των «σημείων μέτρησης» και μια μέθοδο επιλογής των τοποθεσιών όπου θα πραγματοποιηθούν οι μετρήσεις.
Μια σημαντική πρόκληση είναι ότι οι συνήθεις στατιστικοί τύποι που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό του μεγέθους του δείγματος για μια αντιπροσωπευτική έρευνα (οι οποίοι βασίζονται στη διάσταση του στατιστικού πληθυσμού και στο επίπεδο εμπιστοσύνης που θέλουμε να επιτύχουμε) μπορεί να είναι δύσκολο να εφαρμοστούν.
Οι λόγοι για αυτό είναι η σημαντική ποικιλομορφία σε όλη την επικράτεια και οι περιορισμένοι πόροι, που καθιστούν την έρευνα ενός μεγαλύτερου δείγματος ανέφικτη.
Για να διασφαλιστεί η ακρίβεια, είναι υψίστης σημασίας η λήψη και η χρήση δεδομένων για έναν αριθμό βασικών παραμέτρων. Οι παράμετροι αυτές αφορούν το σημείο επαφής των θεσμών με τον πολίτη.

Η μεθοδολογία βασίζεται στην ακόλουθη προσέγγιση:

• Βήμα 1: ομαδοποίηση σε συστάδες (clustering) των τοποθεσιών όπου λαμβάνει χώρα η διαδικασία με βάση την ομοιότητα – χρησιμοποιώντας χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την παράμετρο που θέλουμε να μετρήσουμε/εκτιμήσουμε.
• Βήμα 2: έρευνα μόνο της πιο αντιπροσωπευτικής τοποθεσίας για κάθε ομάδα και πραγματοποίηση ένός περιορισμένου αριθμού συνεντεύξεων/μετρήσεων σε κάθε ομάδα - ο αριθμός αυτός να προσδιορίζεται από τυπικούς στατιστικούς τύπους και αποδοχή της «ατέλειας» στο επίπεδο ακρίβειας.
• Βήμα 3: υπολογισμοί με βάση τις μετρήσεις σε επιλεγμένες τοποθεσίες.

International SCM Manual OECD
SCM Manual EC
Μέτρηση Διοικητικών Βαρών: Συνολική μεθοδολογία δειγματοληψίας και υπολογισμών